احمد رنجبر: «توهین علی ضیا به خبرنگاران در برنامه زنده»؛ این تیتری است که در یکی دو روز اخیر روی خروجی برخی سایت ها قرار گرفته و موجی از انتقادهای تند کاربران علیه ضیا را به همراه داشته. این گزارش قصد «وا اسفا و واویلا» گفتن ندارد که خودمان بارها منتقد «جنبه پایین» برخی صنوف بوده و هستیم. هدف نوشته، واکاوی فرامتن این اتفاق است، یعنی همان انتقادی که همیشه متوجه علی ضیا بوده و پاشنه آشیل اجرایش محسوب شده.

او به جای تکیه بر توانایی ذاتی و اکتسابی مجری گری اش، گاهی به مسائلی نقب می زند و حرف هایی بر زبان می آورد که هم برای خودش گران تمام می شود و هم برنامه «امشب». نمونه بارز آن، گفتگو با برانکو است که به طرز عجیبی می خواست به سرمربی پرسپولیس بقبولاند او بر متن و حاشیه این تیم احاطه دارد.

از آن سو «امشب» بی هویت ترین برنامه ضیا است که گاهی تکیه اش بر میهمانان معروف است و گاهی آنها را از میان مردم گزینش می کند. در شکل کنونی، نه مثل برنامه قبلی خود ضیا یعنی «بعضیا» است و نه سایه ای از برنامه موفق «ماه عسل».

اولویت ما برای طرح این مسائل، گفتگو با خود علی ضیا است اما چون تا حالا حاضر به مصاحبه نشده، سراغ فضل الله شریعت پناه مدیر گروه اجتماعی شبکه یک رفتیم. او علاقه خاصی به ضیا دارد؛ برای همین وقتی از شبکه سه به یک منتقل شد، این مجری را هم با خود به این شبکه آورد که نتیجه اش شده برنامه «امشب».

کدام توهین؟

نخستین موردی که با فضل الله شریعت پناه مطرح می کنیم، انتقادهایی است که در چند روز اخیر به علی ضیا در سایت ها و شبکه های اجتماعی شاهد هستیم. آنچه دست به دست می چرخد و محل استناد کاربران شده این خبر است: «علی ضیا مجری برنامه «امشب» گفت پس از آنکه بسیاری به حرفه خوانندگی روی آوردند، حال به نوعی شده است که هر کس از مادرش قهر می کند خبرنگار می شود زیرا فکر می کنند به تخصص نیاز ندارد.»

شریعت پناه ابتدا توضیح می دهد که علی ضیا هرگز قصد توهین نداشته و به شکل مبسوط در برنامه درباره این شوخی توضیح داده: «اینطور نبوده که ایشان فقط بحث خبرنگارها را مطرح کند. شب های قبل هم می گفت چیزی که می خواهم بگویم شوخی است با فلان صنف. اتفاقا یک دقیقه توضیح می دهد که ما قرار است با همه شوخی کنیم، ضمن اینکه اولین برنامه هم با مجریان شوخی کرد.»

چرا ضیا دقت نمی کند؟

نقد به خبرنگاران حق علی ضیا است ولی این اتفاق باید در بستری مناسب شکل بگیرد تا سوءتفاهم به همراه نداشته باشد، ضمن اینکه در برنامه بعد ضیا با اشاره به انتقادها، آن را حاصل دیده شدن «امشب» دانست؛ هر چند لحنش با شوخی و مطایبه همراه بود اما این شیوه به جای برطرف کردن سوءتفاهم، دلخوری بیشتری به همراه دارد؛ نه فقط از طرف صنف خبرنگار که از سمت همه صنوف.

مدیر گروه اجتماعی شبکه یک اینطور پاسخ می دهد: «اولا خبرنگاران حق دارند که ناراحت شوند ولی ای کاش هر دو برنامه «امشب» را می دیدند چون آقای ضیا تاکید داشتند که همه چیز شوخی است. خبرنگار خودش منتقد است و باید میزان آستانه تحمل شان بالاتر باشد. از آن طرف ما هم قبول داریم نباید هیچ توهینی به هیچ قشری به ویژه خبرنگاران شود. ایشان باید با زبان نرم تر انتقاد می کرد. دوما این را هم باید در نظر گرفت که گفته آقای ضیا به نوعی حمایت از خبرنگاران بوده. اخیرا مشاهده می شود هر کس به راحتی وارد این کار می شود و نباید این اتفاق بیفتد چون کار خبر یک کار تخصصی است. این را هم قبول داریم که باید سنجیده تر عمل کنیم.»

چرا ضیا زیادی راحت است؟

علی ضیا خیلی وقت ها پرسش هایی مطرح می کند که به جای اثرگذاری، ضد برنامه می شود. در بحث اخیر هم خیلی ها بدون در نظر گرفتن سابقه و زمینه حرف های او درباره خبرنگاران، به تک جمله اش استناد کرده و علیه او جبهه گیری کرده اند.

از شریعت پناه می پرسیم شما به عنوان مدیری که ضیا را دوست دارید و از شبکه سه به یک آورده اید، این نکات را متذکر نمی شوید که اتفاق هایی مشابه گفتگو با برانکو تکرار نشود. مگر شوخی و جسارت نباید مرزی داشته باشد؟ «این را هم مد نظر داشته باشید که آقای ضیا چون جوان است دوست دارد از دید جوان پرسشگر باشد. نسل جوان یک مقدار دوست دارد سوالات صریح و گفتگوها جذاب باشد.

مسلما در این صراحت و جذابیت، بعضی چیزها فراموش می شود؛ ما هم این را متذکر می شویم. البته ایشان سال به سال بهتر می شود؛ همانطور که خیلی از مجریان بنام ابتدا و در دوران جوانی هم چنین راه هایی را رفتند و جاهایی تذکر و انتقاد شنیدند و به مرور بهتر شدند. ما خودمان خیلی دوست داریم آقای ضیا این تجربه ها را نکند ولی شما آن را به حساب این بگذارید که او به عنوان یک مجری جوان دوست دارد حرفی که در ذهن مردم هست را از میهمان بپرسد. از این جهت خودم منتقد هستم و بارها گفته ام سوالاتی که مجله زردی است نپرسید ولی نمی توان جلوی جوان زیاد ترمز گذاشت.»

چرا امشب هویت ندارد؟

فضل الله شریعت پناه در زمان مسئولیتش در گروه اجتماعی شبکه سه برنامه پربیننده «ماه عسل» را تجربه کرد که میهمانانش از مردم کوچه و بازار هستند. اواخر حضورش در شبکه سه، برنامه «بعضیا» روی آنتن می رفت که به رغم کاستی ها رفته رفته هویت پیدا کرد. الان «امشب» ترکیبی از این دو شده، گاهی به سیاق «ماه عسل» میهمانانش مردمان عادی است و گاهی مثل «بعضیا» از میان چهره ها انتخاب می شوند. از او می پرسیم این شیوه هویت برنامه را زیر سوال نمی برد؟

«اولویت ما دعوت از مردم است. در مناسبت های خاص از چهره ها دعوت می شود. مثلا ما بعد از عید فطر یک هفته چهره هایی را به برنامه می آوردیم که در ماه مبارک رمضان برای شبکه یک برنامه و سریال داشتند ولی هدف اصلی ما این است که مردم میهمان «امشب» باشند.»

طبعا بعد از «ماه عسل» تکیه روی قصه های مردم کار سختی است و باید برگ برنده هایش بیشتر باشد. مدیر گروه اجتماعی شبکه یک اینطور توضیح می دهد: «این را مد نظر داشته باشید شبکه یک مدت ها بود که بعد از «پارک ملت» برنامه گفتگو محور شبانه نداشت. همین «امشب» که ممکن است بی نظم به نظر برسد یا به قول شما هدف خاصی نداشته باشد از برنامه های پربیننده شبکه است.

برنامه شبانه شبکه یک مدت زیادی چالش برانگیز و سنگین بوده و حالا که می خواهیم فضا را مردمی کنیم، تغییر این وضعیت سخت و هزینه بر است ولی ما قرار است این فضا را تلطیف کنیم و برنامه هایی تولید کنیم که هم آرامش بخش باشد و هم عموم مردم آن را ببینند.»

«امشب» تعطیل می شود

بخش دیگری از گفتگو با شریعت پناه درباره ضعف های فراتر از اجرای «امشب» است. یک برنامه شبانه که با هدف آرامش تولید می شود، نیاز به وله و آیتم های متنوع دارد. به نظر می رسد برنامه با عجله ساخته شده و برای همین از افزودنی های جذاب ندارد. او با پذیرش نقدهای موجود قول برطرف شدن آنها را می دهد: «نه این برنامه دقیقه نود شکل نگرفته و با استراتژی کار کرده. خودمان به این موارد که اشاره کردید انتقاد داریم و در یک فاصله زمانی تغییرات لازم را اعمال می کنیم.»

او در پایان به تعطیلی «امشب» و فرصتی که برای ترمیم آن پیش می آید اشاره می کند: «آقای ضیا دو هفته دیگر عازم سفر حج هستند، ورود ایشان به ایران نزدیک محرم می شود که برنامه قطع است. در این وقفه ایجاد شده، برنامه خیلی پربارتر خواهد شد و به آن استانداردی که تعریف کرده ایم نزدیک می شویم. در این فرصت برنامه بازنگری می شود؛ تغییر و تحولی در محتوای آن داده خواهد شد و در دهه دوم محرم با ایده آلی که مد نظرمان است روی آنتن خواهد رفت.»

به گفته شریعت پناه، مجری خود علی ضیا است. این اتفاق مثبت است یا پرونده «امشب» مثل خیلی از برنامه هایی که دچار توقف موقت می شوند، برای همیشه بسته خواهد شد؟

مخاطبان رو در روی ضیا

مدیر گروه اجتماعی شبکه یک در حالی از علی ضیا دفاع می کند که خیلی از کاربران فارغ از این توضیحات، تک جمله مجری «امشب» را ملاک قرار داده و نقدهایی گزنده علیه او نوشته اند. این ماجرا نشان می دهد ضیا باید به ترمیم شیوه اجرای خود بپردازد چرا که واکنش های اعتراضی عموم نه به گفته های او، به شیوه اجرایش برمی گردد.

چه بسا «توهین به خبرنگاران» برای خیلی ها فقط یک بهانه است. در خبرگزاری خبر آنلاین نمونه های زیادی از انتقاد به ضیا یافت می شود. یکی از کاربران نوشته: «مهمترین مشکل آقای ضیا؛ اعتماد به نفس بیش از اندازه و غرور کاذبه. حالا اینکه تو دوره ای شما طرفدارای زیادی پیدا کردی دلیل نمی شه راجع به هر مسئله ای اظهارنظر کنی.» دیگری نوشته: «فکر کرده مجری گری یعنی فقط پررویی و بی ادبی.» این دست کامنت ها که فراوان هم هستند، هشداری است برای آقای ضیا.