برنامه «مستند فرهنگ» امروز شنبه ۶ خردادماه به پخش پرتره زندگی حسین الهی قمشه ای نویسنده، مترجم و سخنران كشورمان اختصاص دارد.

به گزارش هنرصدا، این برنامه كه ویژه روایت زندگی مفاخر فرهنگی و هنری كشور شنبه تا چهارشنبه ساعت۱۴:۳۰ به همت گروه تولید و تامین روی آنتن رادیو فرهنگ می رود امروز روایتگر زندگی « پیام اور عشق و امید» سخنران كشورمان است كه« معصومه فراهانی» آن را تهیه كرده است.
حسین محی الدین الهی قمشه ای فرزند چهارم استاد فقید مهدی الهی قمشه ای و خانم طیبه تربتی در دی ماه ۱۳۱۸ در تهران به دنیا آمد . تحصیلات ابتدایی ،‏ متوسطه و دانشگاهی را به ترتیب در دبستان دانش ، دبیرستان مروی و دانشكده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران تا درجه دكتری به پایان برد و نیز تحصیلات حوزوی و سنتی را نزد پدر و استادان دیگر دنبال كرد . پدر ایشان فیلسوف، مجتهد ، شاعر و مترجم برجسته ای بودند و اولین و معتبرترین ترجمه فارسی قرآن از كارهای ایشان می باشد . دكتر قمشه ای پس از پایان تحصیلات دانشگاهی به كار تدریس در دانشگاه تهران و سایر مراكز آموزش عالی در داخل و بعدها خارج كشور پرداخت و در كنار آن به تالیف و ترجمه در زمینه عرفان و ادبیات و زیبایی شناسی مشغول شد . وی در سال ۱۳۵۸ قریب یكسال نیز ریاست كتابخانه ملی ایران را عهده دار بود .
تحصیلات حوزوی یا سنتی شامل دوره كامل دروس و مباحث اسلامی می باشد از جمله: اخلاق ، منطق ، فلسفه و كلام ، فقه اسلامی ، زبان و ادبیات عرب ، ادبیات فارسی با تمركز بر شعرای عرفانی منجمله نظامی ، مولانا ، سعدی ، حافظ و شبستری .
الهی قمشه ای دارای همسر و دو فرزند ، یك پسر و یك دختر است. همسر ایشان دارای درجه دكتری در رشته علوم و صنایع غذایی بوده و استاد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی و مولف و مترجم كتابها و مقالات در زمینه علوم غذایی است. دكتر قمشه ای شاغل هیچ شغل رسمی نیست و كارش بیشتر به تدریس آزاد در دانشگاهها و مراكز فرهنگی و تالیف و ترجمه كتاب گذشته و می گذرد .

همه آموزش های او در ایران صورت گرفته و زبانهای انگلیسی ، عربی و فرانسه را نیز در ایران آموخته است . ساكن تهران است و سالی یكی دوبار به مدت سه تا چهار هفته برای ایراد سخنرانی به خارج كشور سفر می كند. وی در اكثر كشورهای اروپایی ، كانادا ، امریكا ، هند ، تاجیكستان و استرالیا سخنرانی داشته است .
پیام آور عشق ، دكتر قمشه ای ، با خستگی ناپذیری تحسین بر انگیزش همواره پیك آشنایی ایرانی و غیر ایرانی با فلسفه و ادبیات غنی عرفانی ایران بوده و در این راستا در دانشگاهها و مراكز علمی و فرهنگی بیشماری در ایران و خارج از ایران تدریس و سخنرانی داشته كه از آن میان می توان تدریس فلسفه ، عرفان ، ادبیات و هنر در دانشگاه تهران و دیگر دانشگاههای ایران و همچنین دانشگاههای لندن ، آكسفورد ، هاروارد ، پرینستن و بركلی كالیفرنیا را نام برد .
مجموعه سخنرانی های ایشان در لندن بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ درباره هنر و حكمت داستانسرایی در مثنوی ، هفت داستان در زیر هفت گنبد از حكیم نظامی ، عطار و قرآن نیز نمایانگر اعتبار جهانی این فیلسوف عاشق می باشد .
دكتر قمشه ای همچنین با هنرهایی چون نقاشی ، موسیقی و خوشنویسی از نزدیك آشنایی دارد و در زمینه نقاشی و خوشنویسی آثاری از او به نمایش گذاشته شده است .
دكتر قمشه ای از حافظه درخشانی برخوردار است و به نظر می رسد كه قرآن را تقریبا از حفظ دارد و با مولانا و حافظ و نظامی و فردوسی چنان است كه گویی دیوان آنها در پیش روی او گشاده شده است، بخصوص گلشن راز شیخ محمود شبستری تماما در خاطر اوست . وی همچنین در ادبیات انگلیس و عرب نیز می تواند ساعتها از حفظ ، اشعار و قطعاتی را بازگو كند .
دكتر قمشه ای اغلب روی این نكته تاكید دارد كه اگر جاذبه ای در سخن اوست امتیازش به سعدی و حافظ و مولانا و بزرگان شرق و غرب باز می گردد و او تنها خود را توزیع كننده بخشی از فرهنگ جهانی در میان وارثان آن می داند .
دكتر قمشه ای امیدوار است كه نسل جدید با توجه به امكانات شگفت انگیز ارتباطی امروزه و با استفاده از آخرین پیشرفتهای تكنولوژیكی بتوانند چراغ فرهنگ جهانی را روشن نگه دارند
پیام دكتر قمشه ای در همه سخنرانیهایش بر محور علم و هنر و اخلاق می گردد؛الهی قمشه‌ای دارای تالیفات و ترجمه‌های متعددی است. مجموعه‌ای از سخنرانی‌های او كه به زبان‌های فارسی و انگلیسی در سازمان‌ها و دانشگاه‌های داخل و خارج ایران ایراد شده، به‌صورت نوارهای صوتی و تصویری در زمینه‌های متنوع عرفان، ادبیات، و هنر عرضه شده‌است. تعدادی از این سخنرانیها نیز از شبكهٔ چهار سیما و شبكهٔ جام جم پخش می‌شود.

گزیدهٔ فیه ما فیه (مقالات مولانا)، تلخیص و شرح، گزیدهٔ منطق‌الطیر (عطار)، شرح گلشن راز ( شیخ محمود شبستری)، ترجمهٔ گزیدهٔ سخنان شكسپیر، ترجمهٔ اثر جبران خلیل جبران، كیمیا (مجموعهٔ مقالات، ترجمه‌ها، …) ۵ جلد، آن خردمند دیگر، ترجمهٔ اثر هنری ون دایك، قرآن بزرگ (ترجمهٔ قرآن استاد فقید مهدی الهی قمشه‌ای)، ۳۶۵ روز با سعدی، ۳۶۵ روز با ادبیات انگلیسی ،۳۶۵ روز با مولانا (در صحبت مولانا)، ۳۶۵روز با قرآن، مقدمه، تصحیح، و شرح دیوان حافظ، طلب ، ترجمه اثر مرتضی محی الدین الهی قمشه ای و…. از جمله آثار مكتوب ایشان است.
« مستند فرهنگ» را ساعت۱۴:۳۰ روی موج اف ام ردیف ۱۰۶ مگاهرتز از رادیو فرهنگ بشنوید.

هنرصدا/ حامد بهجتی