در روزگاری که فاصله‌ی نوجوانان از شعر و ادب فارسی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود، مسابقه تلویزیونی «دونقطه» تلاش کرده است تا با نگاهی خلاقانه و قالبی سرگرم‌کننده، پلی میان نسل امروز و میراث ماندگار زبان فارسی بسازد.

به گزارش هنرصدا به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی سیما، در گفت‌وگوهایی صمیمی با امیرحسین مدرس، مجری و بازیگر خوش‌بیان تلویزیون، و محمود حبیبی‌کسبی، شاعر و نویسنده نام‌آشنای معاصر، درباره تأثیر این برنامه بر ترویج فرهنگ و زبان فارسی سخن گفته‌ایم؛ دو نگاهی از دو مسیر، که در نقطه‌ای واحد به هم می‌رسند: عشق به زبان فارسی.

پیوند گمشده نسل امروز با ادبیات کهن
امیرحسین مدرس با تأکید بر اهمیت بازآفرینی رابطه‌ی نوجوانان با ادبیات فارسی گفت: ایده‌ی «دونقطه» بسیار ارزشمند است. ما در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که نسل‌های جدید، به دلایل مختلف، ارتباطشان با ادبیات کهن فارسی کم‌رنگ شده؛ گویی نوعی ترس از ادبیات در آن‌ها شکل گرفته است. به باور من، یکی از دلایل اصلی این مسئله ضعف آموزش است. متأسفانه چه در مدارس و چه در رسانه‌ها، نتوانستیم آن‌گونه که باید جذابیت ادبیات را به نوجوانان منتقل کنیم.»
او افزود:«پایه‌ی شناخت ادبیات در مدارس گذاشته می‌شود. وقتی نوجوانان در چنین برنامه‌ای شرکت می‌کنند، به‌طور طبیعی تشویقی می‌شود برای هم‌سالانشان. ساختار روان و دلنشین «دونقطه» باعث می‌شود این پیوند میان نوجوان و ادبیات، آرام‌آرام دوباره برقرار شود.»

از پادکست تا موسیقی؛ راه‌های تازه برای بازآفرینی متون کهن

مدرس با اشاره به ظرفیت‌های نو در ترویج ادبیات گفت: «در حوزه کتاب، بازنویسی‌های بسیار خوبی از متون کهن داریم؛ از شاهنامه، نظامی، گلستان سعدی و کلیله و دمنه. نوجوانان می‌توانند ابتدا بازنویسی‌ها را بخوانند و بعد با متن اصلی مقایسه کنند تا درک عمیق‌تری پیدا کنند. البته بازخوانی لزوماً در قالب کتاب نیست؛ می‌تواند پادکست‌های مستند و دقیق باشد یا حتی موسیقی برگرفته از اشعار بزرگان. مهم آن است که ادبیات را در ظرفی نو و جذاب به نسل جدید ارائه دهیم.»

هدیه‌ای از حافظ برای عاشقان کلمه
در پایان گفت‌وگو، مدرس بیتی از حافظ را تقدیم همه دوستداران زبان فارسی کرد:
«تو بندگی چو گدایان به شرط مزد مکن
که خواجه خود روش بنده‌پروری داند.»

او گفت: «این بیت را تقدیم می‌کنم به همه کسانی که با عشق و بی‌چشم‌داشت، برای زنده نگه‌داشتن زبان فارسی تلاش می‌کنند.»

بازگشت شعر به خانه‌ها با «دونقطه»

در ادامه، محمود حبیبی‌کسبی، شاعر و نویسنده معاصر، درباره تجربه حضور خود در مسابقه گفت: «از دوستانی که در حوزه هنری در ساخت برنامه «دونقطه» نقش داشتند، زیاد شنیده بودم که این برنامه چقدر جذاب است. اما تا زمانی که در فصل دوم خودم به‌عنوان سرگروه شرکت نکردم، درک درستی از فضای پرهیجان و صمیمی آن نداشتم. وقتی وارد مسابقه شدم، دیدم واقعاً چقدر این بازی برای نوجوانان هیجان‌انگیز است و خودِ ما هم درگیرش می‌شویم.»
او افزود:«می‌توان از بازی‌های قدیمی مثل مشاعره و اسم‌وفامیل، با استفاده از ابزارهای امروزی، بازی‌هایی تازه ساخت که نوجوانان را دوباره به شعر و ادبیات علاقه‌مند کند. «دونقطه» از این نظر بسیار مبارک است؛ چون ادبیات را از فضای رسمی بیرون آورده و به جمع‌های خانوادگی برگردانده است.»

نگاهی تازه به برنامه‌سازی ادبی

حبیبی‌کسبی با اشاره به تفاوت این برنامه با قالب‌های پیشین گفت:«تا پیش از این، برنامه‌های ادبی تلویزیون معمولاً سنگین، تخصصی یا آکادمیک بودند. اما «دونقطه» نشان داد که می‌توان درباره شعر و زبان فارسی، برنامه‌ای ساخت که هم جدی باشد و هم سرگرم‌کننده. این تجربه موفقی است که راه را برای تولیدات تازه‌تر باز می‌کند.»

زبان فارسی؛ نخستین پدافند سرزمین ما
او با نگاهی فرهنگی و هویتی افزود:«در نظام آموزشی ما، به زبان فارسی نگاه بنیادی و فرهنگی وجود ندارد. هر زبان، حامل فرهنگی عمیق است. اگر کودکی پیش از فارسی، انگلیسی بیاموزد، یعنی فرهنگ آن زبان در ذهنش بارگذاری می‌شود. اما اگر لطافت فارسی را بفهمد، نسبت به زبان مادری‌اش غیرت پیدا می‌کند. زبان فارسی نخستین پدافند سرزمین ماست؛ اگر از آن مراقبت کنیم، از فرهنگ و هویت خودمان پاسداری کرده‌ایم.»

هدیه شاعر به «دونقطه»
در پایان گفت‌وگو، این شاعر بیتی از نظامی گنجوی را به عنوان هدیه‌ای به عوامل برنامه خواند:
«همه عالم تن است و ایران دل
نیست گوینده زین قیاس خجل.»

او افزود: «این زیباترین بیت درباره ایران است، چون یادمان می‌آورد تا دل بتپد، تن زنده است، و تا ایران زنده است، ما زنده‌ایم.»

«دونقطه»؛ رقابتی برای عشق به واژه‌ها
«دونقطه» محصول گروه اجتماعی ـ اقتصادی شبکه دو سیما به تهیه‌کنندگی مجید ظریف و سیدمحمد صفدری و کارگردانی محمد پورصباغیان است، که ترکیبی جذاب از سرگرمی، رقابت و پاسداشت زبان فارسی را در قالبی نو ارائه می‌دهد.
مسابقه «دونقطه» سه‌شنبه تا جمعه حوالی ساعت ۲۲ از شبکه دو سیما پخش می‌شود و تکرار آن نیز بامداد و ظهر روز بعد در ساعت‌های ۰۳:۰۰ و ۱۴:۱۵ روی آنتن می‌رود.