مریم شیرزاد از سال ۱۳۵۰ فعالیت حرفه‌ای خود را با ورود به رادیو آغاز کرد و سپس گوینده برنامه کودک رادیو شد. وی در سال ۵۸ به عرصه دوبله رسید و به طور رسمی کار خود را در این حوزه شروع کرد. شاید خیلی‌ها صدای خانم شیرزاد را با اوشین، و آن شرلی بشناسند، اما نکته‌ای که مطرح است حضور سالیان طولانی این دوبلور و گوینده در این حیطه است و اینکه در این مدت به نسبت سایر رقبایش حضور قابل قبولی داشته است.

*خانم شیرزاد اولین فیلمی که شما دوبله آن را انجام دادید، چه کاری بود؟

-مسافر کوچولو اولین فعالیت حرفه‌ای من در حوزه دوبله بود و بعد از آن سریال «سالهای دور از خانه» و کاراکتر اوشین که هنوز هم مردم در صفحات اجتماعی از علاقه خود به این شخصیت و همچنین سریال صحبت می‌کنند.

*شما در آغاز به کار در حرفه دوبله سریال و فیلم‌های شاخصی را دوبله کردید،‌طوری که شاید برای هم دوره‌ای‌هایتان هیچوقت اتفاق نمی‌افتاد!

-از این موضوع بسیار خوشحالم که اغلب کارهایی که دوبله کردم از بهترین آثار زمان خود شده‌اند. الان که در مورد آن زمان صحبت می‌کنم،‌برایم شبیه خوابی شیرین است که مثل واقعیت برایم ملموس نیست. به هر حال همه اینها برایم خوشایند است چراکه پایه کاریم با همین کارها شروع شد. همانطور که خودتان هم به آن اشاره کردید، تمام کارهایی که من در این سالها انجام دادم به طرز عجیبی با موفقیت روبرو شدند و من نسبت به همه آنها همین حس را دارم. ضمن اینکه می‌دانم که خیلی راحت هم می‌شد کارم برای مخاطب و مردم جذاب نباشد و به عبارتی نگیرد! اما خدا را شاکرم که همه چیز به خوبی پیش رفت. این موضوع را قبول دارم که داستان اوشین بسیار جذاب بود،‌ اما به خاطر انتخاب‌های درست و به جای خانم علو (مدیر دوبلاژ سریال) اغلب مردم هنوز این سریال را در خاطر دارند.

*خاطره‌انگیزترین کارهایی که در این سالها انجام دادید،‌چه برای خودتان و چه برای مخاطب چه کارهایی بودند؟

-تمام کارهایم را دوست دارم،‌اما از بین همه آنها آن شرلی، ناوارو، سارا در مدار صفر درجه و مریم مقدس از بهترین کارهایم بودند. در حال حاضر و بعد از مدت زمانی که در این حوزه کار کردم،‌ به سختی کارمان در دوبله پی بردم یعنی زمان که می‌گذرد با کار بیشتر و پیشرفت در کار ،متوجه می‌شوید اینکه فقط بگویید و سینک بگویید نیست،باید طوری بگویید که با عکس و زندگی و نقش یکی باشد.

*فکر نمی‌کنید علاوه بر اینکه شما از همان ابتدا کار خود را به خوبی بلد بودید،‌ اما عنصری به نام شانس نیز در جایگاه کاریتان دخیل بوده است؟!

-به عقیده من خدا با من بوده و کمک کرده و آن شانس هم که شما می گویید، توجه و التفات خداوند بوده است که مرا در این جایگاه به خوبی قرار داده است. درادامه هم انتخاب درست مدیر دوبلاژها و اعتمادی که به من کردند و همچنین نقش‌های اصلی را به من سپردند نیز در این میان تاثیر به سزایی داشته است. یادم هست در سریال «مدار صفر درجه» نقش سارا،‌ انتخاب درست بهرام زند بود که مرا در جای خوبی قرار داد.

*اما هر چقدر هم انتخاب‌ها و شانس در موفقیت یک هنرمند تاثیر داشته باشند،‌ناخودآگاه علاقه وی نیز به آن حیطه به چشم می‌آید.

-بله، علاقه فاکتور بعدی در موفقیت کارهایم هست. از همان شروع به کار بدون اغراق می‌گویم که عاشقانه کار می‌کردم و زمانیکه به کاری دعوت می‌شدم، فکر می‌کردم واقعا به بهشت دعوت شدم و اصلا این احساس را نداشتم که برای ضبط برنامه به استودیو دعوت شدم. الان هم به هنرجوهایم می‌گویم که دوبله ، هنر است و ماندگاری هنر ، مستلزم عشق است و عاشق بودن به آن هنر.

*در حال حاضر هنرجوهای شما و در کل علاقه‌مندان به این حیطه چقدر با زمانِ شما تفاوت دارند؟

-بسیار می‌شنوم که جوانها مدام می‌گویند ما عاشق دوبله هستیم،‌اما من عشق واقعی که در خودم و هم دوره‌هایم بود را در آنها کمتر دیده‌ام چراکه به محض ورود بجای اینکه سعی کنند گوینده شوند، می‌خواهند فی الفور گوینده باشند. فرق بسیار است بین این شدن و آن بودن. هیچ حلوایی نشد استاد کار، تا که شاگرد شکر ریزی نشد.

* از چه طریقی متوجه استعداد خود شدید؟

-دوستی داشتم که همسایه ما بود و به این دلیل که خود ترانه‌های کودک می‌خواند، اغلب با یکدیگر ترانه‌های کودک را می‌خواندیم، او به من گفت که صدای خوبی داری و مرا به رادیو معرفی کرد،اما باید بگویم قبل از پیشنهاد او من بطور عجیبی به رادیو و گویندگی علاقه‌مند بودم.

*ماندگارترین آثاری که دوبله کردید،‌کدام‎‌ها بودند؟

-آن شرلی هم نسخه کارتونی و هم سریالش از ماندگارترین دوبله‌هایم بود.

*تا به حال برایتان پیش آمده که در حیطه دوبله کاری را دوست داشته باشید انجام دهید،‌اما امکانش فراهم نشده و به فرد دیگری سپرده شده باشد؟

– نمی‌خواهم جنبه گلایه پیدا کند و به همین خاطر ترجیح می‌دهم نگویم، اما فقط به گفتن یک جمله بسنده می‌کنم و آن هم اینکه باید نقش را به نقشگوی درست آن سپرد. در غیر اینصورت مدیون مصرف کننده‌های میلیونی آن فیلم خواهیم شد.

*در حال حاضر امکاناتی که برای دوبلورهایمان در اختیارشان گذاشته می‌شود،را در قیاس با گذشته چطور ارزیابی می‌کنید؟

-تکنولوژی رو به پیشرفت است، اما احساس همیشه احساس است و هیچگاه تغییری نمی‌کند. به عقیده من فردی که در حیطه دوبله و گویندگی فعالیت می‌کند، تکنولوژی نباید برایش اهمیت بیش از حد لزوم پیدا کند. باید سعی کند تا احساسات خود را محفوظ نگه دارد و سرعت تکنولوژی به احساساتش لطمه نزند.

*چقدر به این موضوع باور دارید که یک دوبلور باید بازیگری هم بلد باشد؟

-از همان اوایل که شروع به کار کردم،‌ همین نظر را داشتم و اکنون به یقین رسیدم و در این باره مطمئن هستم، فردی که از گویندگی در رادیو به دوبله می‌آید، در کار خود موفق‌تر خواهد بود، چراکه الفبای دوبله را به خوبی می‌داند و با لحن و بیان‌های مختلف به خوبی آشنا است. در مورد خودم هم به این دلیل که گویندگی رادیو را پشت سر گذاشته بودم، در واقع ناخواسته سریعتر دانسته‌های دوبله را آموختم. بارها هم در این زمینه به هنرجوهایم گفتم که فردی که بدون پیشینه رادیویی به سمت دوبله می‌آید باید دوره آموزش دوبله را بیشتر و عمیق تر از سایرین بیاموزد .به نوعی دوبله، دوبله را بیاموزد!

*اینطور که پیداست کلاس‌های گویندگی نیز برگزار می‌کنید؟

-بله،مدتی است که برای علاقه‌مندان به این حیطه کلاسهایی را برگزار می‌کنم و هیچ وقت هم به آنها وعده مدرک و کار ندادم و سعی ام بر این است که تجارب ۴۵ ساله‌ام را، عصاره‌وار تقدیمشان کنم.

*معمولا زمانیکه پای درد دل گوینده و دوبلورها می‌نشینیم، از روند نزولی دوبله برایمان می‌گویند. شما در اینباره صحبتی ندارید؟

-من همیشه می‌گویم که اگر بخواهیم قیاس کنیم،‌باید شرایط را هم در نظر بگیریم. در گذشته خط داستانی عمده فیلم‌ها برگرفته از زندگی‌های واقعی بود. عشق، شادی و غم را با هم داشت. متاسفانه در حال حاضر اغلب فیلم‌ها خشن و غیر واقعی و سرشار از انواع خشونت هاست. البته نظر و سلیقه شخصی من است و بر صحتش هم اصراری ندارم، اما من این دست فیلم‌ها را دوست ندارم و باید بگویم فیلم‌هایی که ما در گذشته دوبله می‌کردیم، لطیف و عاشقانه‌تر بود.

*در حال حاضر در رادیو مشغول هستید و یا دوبله؟ اگر پیشنهادی برای دوبله داشته باشید،‌انجام می‌دهید؟

-تا پایان سال گذشته در رادیو مشغول بودم، و رادیو را خیلی دوست دارم. امیدوارم پیشنهادی از طرف کار در رادیو دریافت کنم .در مورد بخش دوم سوالتان هم باید بگویم بله،‌اگر پیشنهاد شود قبول می‌کنم.

*به نسبت گذشته کم کارتر شده اید،‌ این ترجیح و اولویت خودتان است و یا اینکه پیشنهادها زیاد مورد دلخواهتان نیست؟

-کم کارتر شدم،‌اما گله‌ای ندارم،‌چراکه نسل جدید باید کار کنند و باید بگویم از شرایط پیش آمده واقعا راضی هستم.

 منبع : خبرگزاری فارس
گفت‌وگو از : مائده‌ سادات میرفندرسکی